Het verhaal van ADAM
1992
Het verhaal van ADAM begint bij de wet op de jeugdbescherming van 8 april 1965. Deze wet voorzag dat de jeugdrechter een minderjarige die feiten had gepleegd niet moest plaatsen, maar een ‘een prestatie van opvoedkundige of filantropische aard’ kon opleggen. Dit was in 1992 het uitgangspunt voor een protocol tussen enerzijds de stad Antwerpen & het OCMW Antwerpen en anderzijds het jeugdparket & de jeugdrechtbank van het arrondissement Antwerpen. Hiermee werd voorzien in de uitbouw van een ‘Dienst Opvoedkundige Maatregelen’. Tot 2000 kende zo vooral dienstverlening als afhandelingsvorm een succesvolle praktijk.
2001
Ontstaan van ADAM
Na 2000 kenden we een verschuiving van het pedagogisch sanctioneren naar het herstellen van de aangerichte schade in de meest ruime betekenis van het woord. Dankzij de middelen van het Grootstedenbeleid ontstond in 2001 de ‘Antwerpse Dienst Alternatieve Maatregelen’, kortweg ADAM. Naast dienstverlening kreeg ADAM ook leerprojecten en herstelbemiddeling. Kort daarna ging ook het experiment ‘Herstelgericht Groepsoverleg’ van start. Tot eind 2005 werd de subsidiëring van het project opgenomen door het Globaal Plan Justitie en het Grootstedenbeleid.
2006
Globaal Plan voor de bijzondere jeugdzorg
In 2006 werd de opvang en begeleiding van minderjarigen die een delict plegen één van de belangrijke pijlers in het ‘Globaal Plan voor de bijzondere jeugdzorg’[1]. De capaciteit voor de projecten ‘herstelgerichte afhandeling’ werd quasi verdubbeld. Dit betekende voor ADAM de volgende stap in de overgang van een experimenteel stadsproject naar een erkende werkvorm.
Nieuwe Wet op de jeugdbescherming
Bovendien werd in 2006 ook een nieuwe Wet op de jeugdbescherming [2], de zogenaamde ‘Wet Onkelinx’, gestemd, waarin dezelfde tendensen zich lieten zien: naast het behoud van de beschermingsfilosofie, werd de nadruk gelegd op de responsabilisering van de minderjarige en zijn/haar ouders, op de aandacht voor slachtoffers en de rechtswaarborgen voor alle partijen. Vooral herstelbemiddeling en Hergo konden hierbij rekenen op de langverwachte wettelijke verankering. In 2006 werd ook de rol van de koepelorganisatie CAW Metropool bevestigd, waardoor ADAM dicht kon aanleunen bij diensten die laagdrempelig werken met jongeren in de grootstad Antwerpen.
2007
Ouderstage
In 2007 en 2008 maakte ouderstage een onderdeel uit van de opdracht van ADAM. Dit bleek geen eenvoudige opdracht. De ongelukkige wettelijke formulering liet weinig ruimte tot werken voor de verwijzers, met als gevolg een zeer beperkte instroom van geschikte dossiers. Ondanks het feit dat er wel degelijk een doelpubliek is dat gebaat kon zijn met deze begeleiding, werd deze maatregel stopgezet.
2008
Het succesverhaal van ZAPP
Daartegenover staat het succesverhaal van ZAPP, het Zelfredzaam Actief Preventieproject. Dit programma, gebaseerd op de Rots en Water-methodiek®, ontwikkelde zich als een spin-off van de reguliere ADAM-werking . ADAM kreeg geregeld de vraag of de vormingstrajecten ook binnen een vrijwillig kader gevolgd konden worden. Dit was echter niet mogelijk binnen het kader van ADAM. De Stad Antwerpen keurde ons projectvoorstel goed. Later werden ook bij het AOBA (Algemeen Onderwijs Beleid Antwerpen) subsidies vrijgemaakt. ZAPP is op korte tijd uitgegroeid tot volwaardig project binnen CAW Antwerpen. Meer informatie kan je vinden op www.zapponline.be
2009
ADAM als HCA-dienst
Begin 2009 keurde de Vlaamse regering het besluit tot wijziging van de erkennings- en subsidiëringsbesluit goed. Sindsdien is ADAM als HCA-dienst, zoals haar collega-diensten in Vlaanderen, een erkende voorziening binnen de Bijzondere Jeugdbijstand: Categorie 8, HCA- diensten.
[1] VERVOTTE, I., ‘Globaal Plan bijzondere jeugdzorg. De kwetsbaarheid voorbij… opnieuw verbinding maken.’ , 3 februari 2006.
[2] Wet tot wijziging van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade, B.S., 2 juni 2006.